Pisanie rozprawki to jedna z umiejętności, która kształcona jest na lekcjach języka polskiego. Jest to jedna z ważniejszych form wypowiedzi, której znaczenie jest znacznie poważniejsze, niż otrzymanie dobrej oceny za wypracowanie. Umiejętność pisania rozprawki to oznacza umiejętność formułowania własnych sądów, a nade wszystko dowodzenia ich słuszności. Rozprawka przydaje nam się w życiu jak mało która wyuczona w szkole umiejętność. Przekonywanie ludzi do siebie i swoich racji towarzyszy nam przez całe nasze życie. Robimy to codziennie w rozmowach ze współmałżonkiem, dziećmi, rodzicami. Dowodzimy prawdziwości i wartości naszych poglądów wobec szefa, urzędników, klientów, którym chcemy coś sprzedać.
W szkole nauczyciele uczą jak napisać rozprawkę, aby odpowiedzieć na pytanie zadane w jej temacie. Najpierw należy czytelnika wprowadzić, czyli przekazać mu w kilku zdaniach nasz pogląd na sprawę. Można od razu formułować odpowiedź na pytanie w formie tezy, lub najpierw zadać kilka pytań, rozsiać wątpliwości, z których wyłania się kilka hipotez. Wybranie jednej z nich jako tej, z którą się identyfikujemy jest właśnie postawieniem tezy.
Po wprowadzeniu następuje część zasadnicza, czyli rozwinięcie. W rozprawce nie można napisać, że uważamy tak, bo nam się to podoba. Argumentacja musi być merytoryczna, rzeczowa, a gdy dotyczy bohatera z tekstów kultury, musi się do tych tekstów odwoływać. Dowodzenie swoich racji nie musi być długie, jeśli dobierzemy solidne, mocne argumenty. Podobnie jest w życiu – jeden solidny argument i przeciwnik się poddaje uznając, że to nasze poglądy są słuszne.
Nie wolno używać argumentów zmyślonych, nieprawdziwych. W rozprawce szkolnej zostanie to ukarane obniżeniem oceny, w życiu zrazi do nas ludzi, uczyni nas niewiarygodnymi, niewartymi poważnego traktowania.
Zakończeniem rozprawki jest podsumowanie, w którym jeszcze raz przywołujemy tezę i piszemy kilka podsumowujących zdań potwierdzających, że należycie postawioną tezę udowodniliśmy.
Z
Rozprawka w praktyce szkolnej, szczególnie na egzaminach końcowych jest stosowana bardzo często. Czasem jest formą mieszaną łączoną i zawiera elementy charakterystyki postaci.
