Witamina B12 zwana jest również kobalaminą, ponieważ zawiera w sobie cząsteczki kobaltu. Dobrze rozpuszcza się w wodzie, a pewne jej ilości mogą być wytwarzane przez mikroflorę jelitową. Nie są to jednak wartości pokrywające dzienne zapotrzebowanie, dlatego warto dostarczać ją wraz z pożywieniem. Niedobór witaminy B12 upośledza funkcjonowanie całego organizmu, w szczególności układu nerwowego, krwionośnego i pokarmowego.
Właściwości witaminy B12
Witamina B12 bierze udział w ważnych procesach metabolicznych komórek, ulegających szybkim podziałom. Są to głównie elementy morfotyczne, komórki nerwowe i komórki skóry. Jest ona niezbędna, aby erytrocyty mogły dojrzewać i pełnić swoją rolę. W odniesieniu do układu nerwowego, warunkuje tworzenie się mieliny, czyli osłonki nerwowej. Umożliwia ona prawidłowe przekaźnictwo impulsów nerwowych, pozwala więc m.in. zachować zdrowie psychiczne, sprawność umysłową oraz dobre samopoczucie. Ponadto uczestniczy w metabolizmie tłuszczów i węglowodanów.
Witamina B12 odpowiada za wspomaganie odporności, ponieważ bierze udział w tworzeniu nowych komórek układu immunologicznego. Zmniejsza uczucie zmęczenia i poprawia koncentrację, dlatego warto sięgać po nią szczególnie w okresie jesienno-zimowym, gdy wzrasta ryzyko infekcji, a także w momentach wzmożonej pracy umysłowej. Dzieje się tak, ponieważ pomaga wytworzyć energię wewnątrz komórek. Co bardzo ważne – kobalamina jest niezbędna, aby uzyskać aktywną formę kwasu foliowego, koniecznego w przypadku kobiet planujących potomstwo i w ciąży. Dodatkowo umożliwia syntezę kwasów nukleinowych, a więc prawidłowy rozwój płodu.
Źródła witaminy B12
Kobalamina występuje przede wszystkim w produktach pochodzenia zwierzęcego, jednak nie tylko. Do pozostałych jej źródeł można zaliczyć:
- mleko i przetwory mleczne, np. jogurty i sery,
- podroby, np. wątróbkę,
- ryby,
- owoce morza,
- algi morskie,
- kiszonki.
Większość produktów roślinnych zawiera znikome ilości tej witaminy. Wegetarianie i weganie powinni zdecydować się na jej suplementację, podobnie jak kobiety w ciąży i osoby po 50. roku życia. Dorosła osoba wykazuje zapotrzebowanie na poziomie 2 µg dziennie. Właściwy poziom kobalaminy w organizmie powinien wynosić 148-740 pmol/l. Badanie wykonuje się z osocza.
Niedobór witaminy B12
Niedobór witaminy B12 jest bardzo często spotykany (w przeciwieństwie do jej nadmiaru). Może powodować między innymi:
- anemię,
- osłabienie,
- zawroty głowy,
- zmianę odcienia skóry na bladożółtą,
- zaburzenia poznawcze, wahania nastroju,
- utratę apetytu,
- spadek wagi,
- problemy z potencją,
- zaparcia.
Warto jednak wiedzieć, że wpływ witaminy B12 na organizm jest tak szeroki, że nie sposób opisać wszystkich skutków jej niedoboru. Oddziałuje ona na wszystkie tkanki i układy ustroju. Wiele badań naukowych potwierdza powiązanie między niedoborem kobalaminy a rozwojem chorób związanych z demencją lub otępieniem w wieku podeszłym. To także czynnik ryzyka chorób sercowo-naczyniowych. Odpowiedni poziom witaminy B12 jest ważny w każdym wieku, bez względu na płeć.
